Yeşil Deniz Kaplumbağası ve Caretta Caretta türü Deniz Kaplumbağalarının en önemli yuvalama alanlarından biri olan Samandağ kumsalında yumurtlama dönemi sürüyor. Kaplumbağaların Mayıs ayından bu yana kumsala yaptıkları bin 200’e yakın yuva kurama altında tutuluyor.
Yeşil deniz kaplumbağaları (Chelonia mydas) ve Caretta Caretta türü deniz kaplumbağaları Türkiye’nin en önemli 3. üreme kumsalı olan Hatay’ın Samandağ kumsalına yumurtalarını bırakmaya devam ediyor. Mayıs ayının sonlarına doğru başlayan yumurtlama döneminde yeşil deniz kaplumbağaları Samandağ sahillerine bin 200 tane yuva bıraktı. Her yuvaya 100 ila 200 arasında yumurta bırakan yeşil deniz kaplumbağalarının, bıraktıkları yumurtaların kuluçka dönemi 55-60 gün sürüyor. 50-60 gün sonra yumurtaların yüzde 75’inden yavru kaplumbağa çıkıyor. Bu yavru kaplumbağalardan ise yine yüzde 75’i denize ulaşmayı başarıyor. Denize ulaşmayı başaran her bin yavrudan ancak 2 tanesi sahile dönüp yumurta bırakabilecek kadar büyüyor. GÖNÜLLÜLER 24 SAAT GÖREVDE Deniz kaplumbağalarının yuvalarının korumasını ise Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Bektaş Sönmez ve Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinden gelen gönüllü öğrenci öğrenci grubu yapıyor. Öğrencilerin mesaileri Deniz kaplumbağaları gece yumurtladıkları içinde gece 22.00’de başlıyor ve ertesi günü öğle saatine kadar devam ediyor. Her gece 14 kilometrelik sahili tarayan gönüllü öğrenciler, yumurtlamak üzere sahile çıkan kaplumbağaların yumurtalarını bıraktıktan sonra yüzgeç, boy, en ve kafa ölçülerini alıp, kaplumbağanın yüzgecine barkot taktıktan sonra denize salıyorlar. Deniz kaplumbağası yuvadan ayrıldıktan sonra da yuvayı işaretleyerek işaretledikleri yuvayı her gün kontrol ediyorlar. KORUMA ÇALIŞMALARI 2002’DE BAŞLADI Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr.Bektaş Sönmez, Samandağ kumsalının Yeşil Deniz Kaplumbağası (Chelonia mydas) ve Caretta Caretta türü kaplumbağalar için önemli bir yuvalama kumsalı olduğunu söyledi. Bu kumsalda koruma çalışmalarının 2002 yılında başladığını belirten Sönmez, “ 2002 yılından bu yana sürekli olarak, aynı metodoloji, aynı yöntem, aynı ekiple devam etmekte. Tabi uzun süreli aynı ekibin aynı metodoloji koruma çalışmaları yapması deniz kaplumbağalarının geleceğine yönelik bir ışık tutuyor.” DENİZ KAPLUMBAĞALARININ KARŞILAŞTIĞI PROBLEMLER “Geçmişte karşılaştığımız problemlerin çözümüne yönelik daha kısa vadeli ve daha uygulanabilir çözümler gerçekleştirebiliyoruz. Tabi ki neye karşı. Deniz Kaplumbağalarının karşı olduğu problemlere karşı. Bu problemler neler mesela. İşte Çakal predasyonu yani çakal ve köpeklerinin yuva ve yavrulara zarar vermesi. Kıyısal erozyon sonucu, su baskınları sonucu yuvaların tahrip olması. Işık kirliği, Yerleşim bölgelerinden gelen ışıkların yavru deniz kaplumbağalarının ters yöne dönmesi sonucu ölmeleri sağlıyor.” YÖNTEMLER GELİŞTİRDİK “Tabi bunlar için geliştirdiğimiz yöntemler var. Mesela sokak köpeği ve çakal predasyonu için kum altı kafes uygulaması gerçekleştiriliyor ki bu şekilde kum altı kafes uygulaması sonucunda çakalların yumurtalara ve yavrulara zarar vermesi engellenmiş oluyor. Geçen yıllarda çok büyük bir etkenken bu çakal predasyonu 2019 yılı için şu ana kadar Çakal predasyonu uğrayan yuvamız yoktur. Kıyısal erozyon sunucu su baskınlarına maruz kalan yuvalarda daha güvenli bölgelere transfer ediliyor ve burada amaç ana tema burada hayatta kalan birey sayısını arttırmak olduğu için o zaman düşündüğümüzde bu transfer sonucunda yavrular, yumurtalar su baskınına maruz kalmadan kuluçkalarını tamamlamış oluyorlar ve 40’a yakın yuvayı bu şekilde güvenli bölgeye transfer ettik.” BİN 200’E YAKIN YUVA TESPİT ETTİK Bu çalışmaların uzun soluklu olduğunu, yapılan çalışmaların da geleceğe ışık tutması gerektiğini belirten Sönmez, “2019 yılında bu geçmişten gelen bir çalışma literatürüdür. 2019 yılında yapılan çalışmalar sonucunda biz bin 200’e yakın yuva tespit ettik. Bu şu demek oluyor. Bin 200 tane yuva yaklaşık 100-110 bin kadar yumurtadan çıkacak yavru demek oluyor. Yani 100-110 bin tane yumurta oluyor pardon. Bu yüz bin kadar yumurtadan yavru çıkacak başarılı bir şekilde. Bu yüz bin yavrudan yaklaşık 90 bin tanesi güvenli bir şekilde denize ulaşacak anlamına geliyor. Buda dediğim gibi biraz önceki bahsetmiş olduğum koruma çalışmalarının etkin bir şekilde yürütülmesi, uzun vadeli bu çalışmanın aynı ekip, aynı yöntemle aynı kurumlarla yapılması çok önemli. Uzun yıllardır bu koruma çalışmalarını etkin bir şekilde destekleyen ve yasal olarakta sorumlusu olan Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü çok etkindir ve bizimde bölgemizde Doğa Koruma Milli Parklar 7. Bölge şube müdürlüğü çok büyük katkıları var. Bununla birlikte, yerelde STK olarak Samandağ Çevre Koruma Turizm Derneği de etkili bir şekilde bu koruma çalışmaları sırasında rol almakta.” diye konuştu. Haber-Foto: Yaser ÇAPAROĞLU
